দাবী আপত্তিৰ জটিল দিশবোৰঃ কিয় হোৱা নাই দাবী আপত্তি

কৰ্তৃপক্ষৰ গাফিলতিৰ ফলত ক্ৰমাৎ অধিক জটিলতাৰ দিশলৈ গতি কৰিছে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিকপঞ্জীৰ দাবী/ আপত্তি প্ৰক্ৰিয়া৷ আপত্তিৰ ক্ষেত্ৰত অস্পষ্ট নীতিৰ বাবে যিদৰে আপত্তি কৰিব বিচাৰিও আপত্তি কৰাৰ পৰা বহুতে বিৰত থকাৰ সমান্তৰালকৈ কৰ্তৃপক্ষৰ আন্তৰিকতাৰ অভাৱত দাবী প্ৰক্ৰিয়া একপ্ৰকাৰ স্তব্ধ হৈ থাকিলেও বৰ্তমান দাবী দাখিলৰ প্ৰক্ৰিয়া কিছু পৰিমাণে দ্ৰুত হৈছে৷

 কিন্তু আজিৰ তাৰিখত যি হাৰে মানুহে দাবী দাখিল কৰিছে তাৰ পৰা ক’ব পৰা যায় যে অধিকাংশ মানুহে বৈধ নথি থকাৰ পিছতো দাবী দাখিল কৰিব নোৱাৰিব৷ যিমানেই বৈধ নথি নাথাকক কিয় দাবী দাখিল নকৰিলে জটিলতাৰ মুখামুখী হ’বই লাগিব৷ ‘বাদ পৰা লোকৰ অধিকাংশই অবধ বিদেশী হোৱাৰ বাবেই তেওঁলোকে দাবী দাখিল কৰা নাই’ ধৰণৰ আলোচনা হৈ থকাৰ পৰাই সাধাৰণতেই বুজিব পাৰি যে বৈধ হওঁক বা অবৈধ সেই বিষয়টো তল পেলাই কিমান মানুহৰ নাম বাদ পৰিল সেই বিষয়টোৱে প্ৰাধান্য পাব৷ এই বিষয়বোৰ বহলাই কোৱাৰ প্ৰয়োজন নাই যে কৰ্তৃপক্ষই কিয় দাবী দাখিলৰ প্ৰতি মানুহক উৎসাহিত কৰি থকা নাই বা প্ৰক্ৰিয়াত জটিলতা আমদানি কৰি আহিছে৷ থুৰতে ক’বলৈ হ’লে ক’ব লাগিব যে নাম বাদ পৰা মানুহৰ বাবে এইটো এটা ‘সুযোগ’ প্ৰদান কৰা হৈছে যাৰ সদব্যৱহাৰ কৰি বাদ পৰা লোকসকলে নিজৰ দাবী দাখিল কৰি উপযুক্ত ভিত্তি দাখিল কৰিব পাৰিব৷ এইবোৰ কথখাৰ বাবেই হয়তো চূড়ান্ত খচৰাৰ পৰা নাম বাদ পৰা মানুহ চিন্তিত হৈ আছে৷ মানুহে মুখামুখী হোৱা সমস্যাবোৰ চমুকৈ বিশ্লেষণ কৰিব পাৰি এনেদৰে— 

১৷ দাবী দাখিলৰ লগত দিব লগা নথিৰ শেষ তাৰিখ ৩১ আগষ্ট, ২০১৫ ৰখাৰ বাবে পূৰ্বে সৰ্বোচ্চ নথি প্ৰদান কৰি আবেদন কৰা আৰু পূৰ্বে প্ৰদান কৰা তালিকা B ভোক্ত নথি গ্ৰহণযোগ্য নোহোৱাৰ বাবে মানুহে পূৰ্বৰ তাৰিখ অনুসৰি বিকল্প নথি দিব পৰা নাই৷ 

২৷ অধিকাংশ সেৱাকেন্দ্ৰৰ পৰা চুটিকৈ আৰু সকলো মানুহৰ বাবে একেধৰণৰ কাৰণ দৰ্শোৱা বাবে বাদ পৰাৰ কাৰণ ঠিকমতে বুজি নোপোৱাৰ ফলত মানুহে নথি বাছনি কৰাত অসুবিধা পাইছে৷ 

৩৷ কেনেদৰে দাবী বা আপত্তিৰ প্ৰ-পত্ৰ পূৰণ কৰিব লাগে সেই বিষয়ে ভালদৰে নজনাৰ বাবে মানুহে প্ৰ-পত্ৰ হাতত লৈ লোকৰ ওচৰলৈ যায় যদিও সময়ত সমাধানসূত্ৰ লাভ নকৰাৰ বাবে অসুবিধা পাই আছে আৰু কৰ্তৃপক্ষই কোনো ধৰণৰ সজাগতাৰ সৃষ্টি কৰিব পৰা ব্যৱস্থা হাতত লোৱা নাই বা মূল আবেদন পত্ৰ দাখিলৰ সময়ত তৈয়াৰ কৰা আৰ্হি প্ৰ-পত্ৰ দাবী/ আপত্তিৰ ক্ষেত্ৰত তৈয়াৰ কৰা নাই৷ 

৪৷ মূল আবেদনপত্ৰ পূৰণৰ সময়ত ভুলকৈ নাম লিখাৰ বাবে নথি-পত্ৰত থকা শুদ্ধ নামেৰে এতিয়া দাবী আবেদন দাখিল কৰাত জটিলতাৰ মুখা মুখি হৈ আছে যিহেতু নামৰ ক্ষেত্ৰত কোনো সাল-সলনি কৰিব নোৱাৰিব৷ 

৫৷পূৰ্বে দাখিল নকৰা নথিত নামৰ আৰু উপাধিৰ খেলি-মেলি যেনে- বেগম, খাতুন, দাস, দে, মিয়া হুছেইন, শীল, বিশ্বাস, আলী, শ্বেইক, বেওৱা, নোছা আৰু বয়সৰ খেলি-মেলিৰ বাবেও সেই নথিবোৰ দাখিল কৰিব পৰা নাই৷ 

৬৷ সু ল’ৰা-ছোৱালীৰ ক্ষেত্ৰত জন্মৰ প্ৰমাণ পত্ৰৰ জালিয়াতি আৰু বিদ্যালয়ৰ নথি গ্ৰহণযোগ্য নোহোৱাৰ ফলত নতুন কোনো নথি বিচাৰি পোৱা নাই৷ তেওঁলোকৰ বাবে মৌখিক বা লিখিত সাক্ষী দিব পৰা যাব যদিও সেই বিষয়বোৰ বুজি নোপোৱাৰ ফলত মানুহৰ অসুবিধা হৈছে৷ 

৭৷ গাওঁ পঞ্চায়তৰ সম্পাদক/ লাট মণ্ডল/ চক্ৰ বিষয়াৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা নথি গ্ৰহণযোগ্য নোহোৱাৰ বাবে মহিলাসকলে বিকল্প নথি হিচাপে ৰেচনকাৰ্ড দিব পাৰিব যদিও বহু সেৱা কেন্দ্ৰই এই নথি গ্ৰহণ কৰি থকা নাই৷ 

৮৷ বহুতেই নাজানে যে কেনেদৰে পৃষ্ঠা নং D ত থকা প্ৰশ্ন ৭ৰ উত্তৰ লিখিব৷ ফলত দাবী দাখিলৰ ভিত্তি ঠিক মতে লিখিব পৰা নাই ৷ 

৯৷ DV/DF/DFD/DVD/PFT বাছনি কৰাৰ সময়ত ৰৈ যোৱা বিসংগতিৰ বাবে জটিলতা বহু বৃদ্ধি পাইছে৷ ২০০৪ চনৰ আগত জন্ম লাভ কৰা আৰু পিতৃপক্ষৰ লিগেছি, নথি-পত্ৰৰে আবেদন দাখিল কৰা লোকৰ মাকৰ নামত ডি থাকিলেও নাম বাদ পৰিছে আৰু ভাই, ভনীৰ নামত ডি থাকিলেও কিছু অঞ্চলত বাকীসকলৰ নাম কৰ্তন কৰা হৈছে৷ এইবোৰ বিষয়ৰ বাবে মানুহে জটিলতাৰ সন্মুখীন হ’ব লগা হৈছে৷ লগতে এটা কথা উল্লেখ কৰিব লাগিব যে যি ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিপঞ্জীৰ দ্বাৰা তিনি কোটি মানুহৰ নাগৰিকত্ব প্ৰমাণ কৰিব সেই একে প্ৰক্ৰিয়াই ডি ভোটাৰ সকলক সাঙুৰি নোলোৱাটোৱেই সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়াৰ আন্তৰিকতাত প্ৰশ্ন চিহ্ন আনি দিয়ে৷ আচলতে ৰাষ্ট্ৰীয় নাগৰিক পঞ্জীয়ে বিদেশী সমস্যাটোৰ স্থায়ি সমাধান আনিব নে বিদেশী সমস্যাটোৰ স্থায়িত্ব প্ৰদান কৰিব সেই কথাও চিন্তাৰ বিষয় হৈ পৰিছে৷ 

১০৷ নাম বাদ পৰা দুৰ্গত বৈধ ভাৰতীয়ক সহায় কৰিলে অবৈধ বিদেশীৰ পক্ষত থিয় দিয়া বুলি প্ৰচাৰ হোৱাৰ ভয়ত বহু দল-সংগঠনে এই বিষয়ৰ পৰা কৌশলগত দূৰত্ব বজাই ৰাখি আহিছে৷ ফলত ৰাইজৰ মাজত উৎসাহ কমি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে৷ 

ওপৰত উল্লেখ কৰা বিষয়বোৰৰ উপৰিও ভুল বশঃত বেলেগৰ লিগেছি ব্যৱহাৰ কৰা অথচ বৰ্তমান নিজৰ লিগেচি বিচাৰি পোৱা মানুহেও যিহেতু লিগেছি ব্যক্তি সলাব নোৱাৰিব তাৰ বাবে যথেষ্ট জটিলতাৰ সন্মুখীন হ’ব লগা হৈছে আৰু বংশ বৃক্ষ পুনৰ দাখিল কৰাৰ সুবিধা প্ৰদান নকৰাৰ বাবে বংশ বৃক্ষৰ পৰীক্ষণত ধৰা পৰা বুসংগতি আতৰ কৰাৰ সুবিধা লাভ কৰা নাই, বংশ বৃক্ষত থকা মানুহ কিন্তু আবেদন নকৰা সকলে আবেদন কৰাৰ সুবিধা লাভ কৰা নাই৷ —জাতি, ধৰ্ম নিৰ্বেশেষ ওপৰোক্ত সমস্যাবোৰে দেখা দিয়া বাবে সমস্যাৰ সন্মুখীন সকলোৱে হ’ব লগা হৈছে৷